Спадчына

Дзве прыгожыя фермы (з колерам не згодны, але не так важна), на фота можна было б прыняць за мініяцюру нейкага вядомага вялікага моста. Але не, наварылі нейкага паўкруглага гаўна і парэнчаў, якія сапсавалі індустрыяльную архітэктуру. Навошта на мосце парэнчы??? Гэта не падус і не лесвіца. Ні густу, ні розуму.

#дэградацыя #Магілёў #масты

Пішаце ў слове «кардынальна» дзве літары а як у каардынацыі? У каардынацыі дзве галосныя таму што прыстаўка co- (разам) злучаецца з ordo (парадак), ствараючы значэнне «размяшчаць згодна з парадкам», «упарадкаваць».

А вось «кардынальна» мае архітэктурную аснову. Словам cardo старажытныя рымляне абазначалі звычайныя дзвярныя завесы. У пераносным значэнні cardo азначала «паваротны момант»! Логіка жалезабетонная. Кардынальна змяніць сваё жыццё значыць перажыць нейкі паваротны момант, пасля якога ўсё зменіцца.

Тыя, хто вывучаў гісторыю архітэктуры ведае, што ў рымскіх паселішчах заўсёды былі дзве вуліцы: галоўная cardo і перпендыкулярная ёй decumanus.

У значэнні чагосьці галоўнага, важнага лацінскае слова cardo сёння можна пабачыць у слове cardinalis - кардынал, назве вышэйшай пасля Папы духоўнай асобы Каталіцкай царквы.

Карта-схема маршрутаў этнаграфічных экспедыцый АН БССР 1953, 1954, 1955 і 1956 гг. Трошкі выходзілі за дзяржаўныя межы, але зусім няўпэўнена.

Крыніца

Архітэктура рынку Ждановічы сярэдзіны 2000-х з пляцоўкай для размяшчэнне палатачнага гандлю, дзе можна на кардонцы прымерыць джынсы.

(музей-ордэн на Буйніцкім полі пад Магілёвам)

У 1894 годзе пачалося будаўніцтва праваслаўнага Аляксандра-Неўскага сабора, разлічанага на 2,5 тысячы верніў, у сталіцы Царства Польскага, горадзе Варшава. Геніяльная ідэя пабудаваць велізарны праваслаўны храм у горадзе, дзе не было і не прадбачылася ніякіх праваслаўных, прыйшла райскаму генерал-губернатару Іосіфу Гурку, беларусу па паходжанні.

Будаўніцтва блаславіў імператар Аляксандра III. Праектаваў сабор вядомы архітэктар Бенуа, а ўнутраным аздабленнем пад кіраўніцтвам Пакроўскага займаліся першакласныя пецярбургскія мастакі Васняцоў, Бруні, Кошалеў, нейкі Думітрашка і многія. Будавалі храм 6 гадоў, яшчэ 12 аздаблялі.

Для сабора былі набраны 12 мазаічных пано па эскізах Віктара Васняцова і Андрэя Рабушкіна.

Як толькі палякі здабылі незалежнасць, яны скавырнулі гэты "падарунак рускіх імператараў", які быў нічым іншым, як спробай аслупаваць тэрыторыю. Мазаікі Васняцова, якія ўпрыгожвалі галоўныя парталы сабора, былі перавезены ў Баранавічы і размешчаны на фасадах мясцовай царквы. Іншыя фрагменты аселі ў варшаўскіх царкве і нацмузеі.

Цяпер гэта адзін з найлепшых прыкладаў мастацтва стылю мадэрн у Беларусі, які патрабуе рэстаўрацыі.

#мазаікі #Баранавічы #Варшава

Ну навошта гэтыя ванючыя панэлі з фотапрынтом вяртаць на ўнівермаг "Беларусь" у Мінску??? 😩

Капліца-пахавальня Скірмунтаў у Моладаве, пабудаваная ў 1905—1908 гадах па праекце Тадэвуша Раствароўскага, відаць, мае канкрэтны рымскі прататып.

Увогуле такі тып цыліндрычных збудаванняў вельмі характэрны для старажытнарымскай архітэктуры: ад маўзалеяў імператараў, Адрыяна і Аўгуста, якія яшчэ вянчала горка зверху (гэта спадчына этрускаў, папярэднікаў рымлян), да маўзалеяў членаў іхніх сем'яў і знатных родаў. Рымскі закон забараняў пахаванні ў межах горада, таму для пахаванняў рымляне выкарыстоўвалі буйныя дарогі. Самым ганаровым месца пахавання была Апіева дарога, якая ішла на поўдзень і якая сёння часткова ператворана ў музей пад голым небам. Тут таксама нямала цыліндрычных збудаванняў, але ў большасці выпадкаў яны або захаваліся на нязначную вышыню, або адпачатку былі невысокімі круглымі збудаванні з насыпнымі пагоркамі (тып этрускіх тумулусаў).

Толькі адна пахавальня выбіваецца з гэтага раду. Гэта грабніца Цэцыліі Метэлы, якая была замужам за сынам рымскага палкаводца Марка Ліцынія Краса, які заняў бок Сулы ў грамадзянскай вайне. Грабніца была пабудавана каля 50 года да нашай эры і сваёй захаванасцю, відаць, абавязана таму факту, што ў 9 стагоддзі яе ператварылі ў замак.

Захаванасць сапраўды выдатная - часткова нават захаваўся атык, карніз, шырокі фрыз з арнаментам у выглядзе чаргавання букраніяў - выяў бычыных чарапоў - і раслінных гірляндаў. Ніякай сувязі чарапоў са смерцю тут няма, той жа матыў выкарыстоўваўся на грамадскіх будынках.

Прыгожыя афорты рымскіх старажытнасцей, выкананыя італьянскім гравёрам Джавані Батыста Піранезі ў сярэдзіне XVIII ст., дакладна былі вядомыя студэнтам у пецярбургскай Акадэміі мастацтваў, дзе вучыўся Раствароўскі.

Але пасроднікам таксама магла быць і пабудова, якая дагэтуль упрыгожвае Каралеўскія Лазенкі ў Варшаве — будынак вадазбору. Ён дакладна пераймаў грабніцу Цэцыліі Метэлы і меў той руст, фрыз з букраніямі, карніз і атык. Толькі прапорцыі былі іншымі. Такі выгляд тэхнічны будынак набыў у 1827 годзе па праекце Пятра Айгнера. Раствароўскі жыў пэўны час у Варшаве і мог яе бачыць.

Праўда, я сумняваюся, што яму быў патрэбны пасроднік. Раствароўскі цудоўна разбіраўся ў рымскай архітэктуры. Для палаца Горватаў у Нароўлі ён стварыў альтанку, якая з'яўляецца паўтарэннем маўзалея Юліяў у Глануме. Пахавальня адрозніваецца ад маўзалея Цэцыліі Метэлы больш, чым лазенкаўскі вадазбор: руст тут французскі, з кожнага боку порцік, у фрызе букраніі заменены на вянкі, карніз стаў больш развітым, а атык знік - але агульны матыў рымскай пабудовы пазнаецца. Забаўна, што да пачатку рэстаўрацыі купал пахавальні зарос расліннасцю, зрабіўшы пабудову яшчэ больш падобнай да сваіх рымска-этрускіх "продкаў".

#Рым #капліцы #моладава #паралелі

Журналісты патэфанавалі ў Сцяпанкаўскі сельсавет, дзе ім адказалі, што бюст Тадэвуша Касцюшкі ў Малых Сяхновічах сапраўды прыбралі на даручэнне райвыканкама.

«Ён стаіць тут, у сельсавеце пакуль. А там не ведаю, пакуль ніякіх указанняў не было».

Чаму прыбралі бюст Касцюшкі, у сельсавеце не могуць патлумачыць дакладна: імаверна, прычына ў тым, што ў будынку абнавілі экспазіцыю і прысвяцілі музей Другой сусветнай вайне.

#знішчэнне #МалыяСяхновічы #сядзібы #помнікі

У Мінску, відаць, знясуць закінуты даваенны будынак былой дзіцячай бальніцы па вуліцы П. Броўкі, 5, які быў незаконна пазбаўлены статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці.

На месцы будынка, які стаіць закінутым ужо з дзясятак гадоў, пабудуюць новы корпус Мінскага гарадскога клінічнага анкалагічнага цэнтра з аддзяленнямі медыцынскай рэабілітацыі і рэанімацыйнымі койкамі.

Будынак бальніцы быў узведзены ў 1930-я гады. На гэта ўказвае і характэрная архітэктура фасада з заглыбленымі вялікімі нішамі і ступеністымі абрамленнямі — такія ж прыёмы можна пабачыць на будынку на рагу Энгельса і Кірава. У 2001 годзе будынак былой бальніцы быў уключаны ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей (шыфр 713Г000015).

У 2018 годзе Савет Міністраў даў даручэнне Міністэрству культуры разгледзець пытанне аб пазбаўленні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Пры актыўным садзейнічанні некаторых асоб Навукова-метадычнай радзе пры Мінкультуры, які толькі для таго там і сядзелі, каб за чарговую мядальку падлагоджваць начальству, а не па-сапраўднаму абараняць культурную спадчыну, будынак быў пазбаўлены ахоўнага статусу.

Нагадаем, што паводле Кодэкса аб культуры пазбавіць законным чынам помнік архітэктуры практычна немагчыма - мусіць быць даказана, што яго навуковае аднаўленне не ўяўляецца магчымым, але выканаць гэтую ўмову немагчыма, калі ёсць хаця б фота аб'екта, а фота ёсць для ўсіх.

#Мінск #савецкаяспадчына #знішчэнне

⚡️☎️ КДК правядзе гарачую лінію па пытаннях захавання гісторыка-культурных каштоўнасцей.

Камітэт дзяржаўнага кантролю Брэсцкай вобласці 20 і 21 мая правядзе гарачую лінію па пытаннях эфектыўнасці работы па захаванні і выкарыстанні аб'ектаў гісторыка-культурнай каштоўнасці.

➡️ Інфармацыя будзе прымацца на кароткі нумар ☎️191
з 9.00 да 13.00 і з 14.00 да 17.00

👆Самы час патэлефанаваць і задаць пытанні КДК пра тое, навошта знішчаюць памяць пра аднаго з самых вядомых у свеце ўраджэнцаў Беларусі.